Posterior üretral valv (PUV), erkek çocuklarda idrar yollarında doğuştan görülen ve üretranın arka kısmında yer alan zar dokusunun idrar akışını kısmen veya tamamen engellemesiyle ortaya çıkan bir durumdur.

Bu zar, mesane ile üretra arasındaki geçişi daraltarak idrarın mesaneden dışarıya atılmasını zorlaştırır ve böbreklerde, üreterlerde ve mesanede basınç artışına neden olabilir. Erken teşhis ve tedavi edilmediği durumlarda PUV, ciddi böbrek hasarına yol açabilir.

Posterior Üretral Valv (PUV) Nedir?

PUV, sadece erkek çocuklarda görülen bir doğumsal anomalidir. Üretranın prostatik kısmında yer alan zar dokusu, idrarın dışarıya serbest şekilde akmasını engeller. Bunun sonucunda mesanede biriken idrar, mesane duvarında kalınlaşmaya ve böbreklere geri kaçışa (vezikoüreteral reflü) yol açabilir.

Bu durum, idrar yollarında genişleme ve böbreklerde basınç artışıyla sonuçlanır. Şiddetli vakalarda, doğum öncesi dönemde dahi böbrek yetmezliği gelişebilir.

PUV Ne Kadar Yaygındır?

Posterior üretral valv, erkek bebeklerde görülen en yaygın idrar yolu tıkanıklıklarından biridir ve her 5.000-8.000 erkek doğumdan birinde ortaya çıkar. Bu durum, genellikle doğum öncesi dönemde yapılan ultrason taramalarında tespit edilir.

PUV Neden Olur?

PUV’un kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak fetal gelişim sırasında üretral dokunun anormal bir şekilde oluşmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu durum, genetik faktörlerin yanı sıra çevresel faktörlerden de etkilenebilir. PUV’un anne veya babadan kalıtsal olarak geçtiğine dair güçlü bir kanıt yoktur.

Posterior Üretral Valv Belirtileri

PUV’un belirtileri, tıkanıklığın derecesine bağlı olarak değişir. Bazı bebeklerde doğum öncesi dönemde ultrason ile genişlemiş mesane veya böbreklerde sıvı birikimi (hidronefroz) tespit edilebilir. Doğumdan sonra ise şu belirtiler görülebilir:

• Zayıf idrar akışı veya damla damla idrar yapma,

• Mesanede şişlik veya genişleme,

• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları,

• İdrar yaparken zorlanma veya ağlama,

• Sarılık (şiddetli vakalarda),

• Yetersiz kilo alımı ve gelişim geriliği,

• İdrarda kan (hematüri),

• Yüksek tansiyon,

• Böbrek yetmezliği belirtileri (ileri vakalarda).

Doğum öncesi dönemde, PUV ultrasonla sıklıkla hidronefroz veya oligohidroamnios (amniyotik sıvının azalması) ile ilişkilendirilerek teşhis edilebilir.

PUV Tanısı Nasıl Konur?

PUV tanısı koymak için bir dizi görüntüleme ve laboratuvar testi yapılır. En sık kullanılan tanı yöntemleri şunlardır:

• Ultrasonografi: Böbreklerde genişleme, mesane duvarında kalınlaşma ve üreterlerde genişleme gibi anormallikleri tespit eder.

• Voiding Sistografi (VCUG): Üretra ve mesanedeki tıkanıklığı değerlendirmek ve idrarın böbreklere geri kaçışını (vezikoüreteral reflü) belirlemek için kullanılır. PUV tanısında altın standarttır.

• Kan Testleri: Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kreatinin ve üre seviyelerine bakılır.

• İdrar Tahlili: Enfeksiyon ve idrarda kan varlığını tespit etmek için yapılır.

PUV Tedavi Yöntemleri

PUV tedavisi, idrar akışını normalleştirmeyi ve böbrek fonksiyonlarını korumayı hedefler. Tedavi planı, çocuğun yaşına, belirtilerin şiddetine ve böbreklerdeki hasarın derecesine bağlı olarak belirlenir.

1. İlk Müdahale

Doğumdan hemen sonra ciddi vakalarda, mesane boşaltımını sağlamak için idrar sondası yerleştirilebilir. Bu işlem, mesane ve böbreklerdeki basıncı azaltmak için gereklidir.

2. Cerrahi Tedavi

PUV’un kesin tedavisi, endoskopik cerrahi ile valvin çıkarılmasıdır. Bu işlem sırasında, idrarın serbest akışını sağlamak için valv dokusu endoskop kullanılarak kesilir. Ameliyat genellikle minimal invaziv yöntemle gerçekleştirilir.

3. Geçici Stent veya Kateter

Şiddetli tıkanıklık durumlarında, valv çıkarılmadan önce idrar akışını sağlamak için mesaneye veya üretere geçici stent yerleştirilebilir.

4. Enfeksiyonların Yönetimi

PUV’a bağlı tekrarlayan enfeksiyonlar varsa, antibiyotik tedavisi uygulanır. Koruyucu antibiyotik tedavisi, enfeksiyon riskini azaltmak için de kullanılabilir.

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen PUV, ciddi böbrek hasarına ve kronik böbrek yetmezliğine yol açabilir. Ayrıca, mesane disfonksiyonu ve tekrarlayan enfeksiyonlar, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Şiddetli vakalarda doğum öncesi dönemde bile böbrek yetmezliği gelişebilir. Bu nedenle, PUV’un erken teşhisi ve tedavisi hayati önem taşır.